ටයිටැනික් සුන්බුන් අතර සංචාරයක නිරතවීමට සඳහා යමින් සිටියදී බිලියනපතියන් ඇතුළු 5 දෙනකු සහිතව අතුරුදන් වූ ටයිටන්හි සිටි පුද්ගලයින් ‘කණගාටුදායක ලෙස අහිමි වී ඇති’ බවට විශ්වාස කරන බව යානයේ හිමිකාර සමාගම වන ඕෂන්ගේට් පවසයි.
එම සමාගම මීට ටික වේලාවකට පෙර මේ බව නිවේදනය කළේ ය.
‘අපගේ ප්රධාන විධායක නිලධාරී ස්ටොක්ටන් රෂ්, ෂාසාඩා ඩාවුඩ් සහ ඔහුගේ පුත් සුලේමන් ඩාවුඩ්, හමිෂ් හාඩින් සහ පෝල්-හෙන්රි නර්ජොලට් කනගාටුදායක ලෙස අහිමි වී ඇති බව අපි දැන් විශ්වාස කරමු’ යනුවෙන් සමාගම නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය.
‘මෙම මිනිසුන් සැබෑ ගවේෂකයන් වූ අතර ඔවුන්ගේ ත්රාසජනක ස්වභාවය ද බෙදාහදා ගත්තේය. ලෝකයේ සාගර ගවේෂණය කිරීමට සහ ආරක්ෂා කිරීමට ඔවුන්ට තිබුණේ ගැඹුරු ආශාවකි’. “මේ ඛේදජනක කාලය තුළ අපේ හදවත් මේ ආත්මයන් පහ සහ ඔවුන්ගේ පවුල්වල සෑම සාමාජිකයෙක්ම සමඟ සිටිමු. ඔවුන් දන්නා හඳුනන සෑම කෙනෙකුටම ඔවුන් ගෙනා ජීවිතය අහිමි වීම ගැන අපි ශෝක වෙමු.” සමාගම නිවේදනය කළේය.
ටයිටන් ගිල්විය හැකි යානයේ (Titan submersible) සුන්බුන් ද සොයාගෙන ඇත.
එම යානයේ පිටත ආවරණයේ කොටස් ද ඊට ඇතුළත් බව කිමිදුම් විශේෂඥ ඩේවිඩ් මර්න්ස් පවසා ඇත.
සෝදිසි කිරීමේ ප්රදේශය තුළ සොයාගත් සුන්බුන් අතුරුදන් වූ යානයේ බාහිර කොටසෙන් බවට තක්සේරු කර ඇත.
සුන්බුන් පිහිටා තිබුණේ මුහුදු පත්ලේ ඇති ටයිටැනික් නෞකා කොටස්වල සිට මීටර් 500ක් පමණ ඔබ්බෙන් වූ සාගර පත්ලේයි.
යානය සෙවීමේ කිමිදුම් කණ්ඩායම්වලට සම්බන්ධ එක්සත් ජනපදය පදනම් කරගත් Explorer’s Club හි සභාපතිවරයා පෙන්වා දෙන්නේ හමුවු සුන්බුන්වලට යානයේ යැයි සැකකරන ‘ගොඩබෑමේ රාමුවක් සහ ගිල්විය හැකි පසුපස ආවරණයක්’ ඇතුළත් බවයි.
එක්සත් ජනපද වෙරළාරක්ෂක බලකාය මීට පෙර ප්රකාශ කළේ සාගර පත්ලේ ‘සුන්බුන් ක්ෂේත්රයක්’ සොයාගෙන ඇති බවයි.
එය මේ වනවිට විශ්ලේෂණය කරමින් පවතී.
ටයිටැනික් නෞකාවේ සුන්බුන් අසල දුරස්ථ පාලක දිය යට සෙවුම් වාහනයක් (ROV) මගින් සුන්බුන් සොයා ගන්නා ලදී.
නැවේ සිටි පස් දෙනාගෙන් දෙදෙනෙක්, බ්රිතාන්ය ව්යාපාරික හමිෂ් හාර්ඩින් සහ ප්රංශ ගවේෂක පෝල්-හෙන්රි, Explorer’s Club හි සාමාජිකයින් ය.
ටයිටන් යාත්රාව උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරයේ දුෂ්කර ප්රදේශයක ඉරිදා අතුරුදහන් වූයේ එහි කාර්ය මණ්ඩලය පස් දෙනෙකුට දින හතරක ඔක්සිජන් සැපයුමක් සමඟිනි.
ඇතැම් විශේෂඥයන් අනුමාන කර ඇත්තේ එහි බිඳවැටීමක ප්රතිඵලයක් ලෙස එය ව්යසනකාරී පිපිරීමකට ලක් විය හැකි බවයි. කුඩා වෑන් ප්රමාණයේ මෙම ගිල්විය හැකි යානය OceanGate Expeditions නම් පුද්ගලික සමාගමට අයත් විය.
සමාගමේ සම-නිර්මාතෘ, ගිලෙමෝර් සොන්ලයින් පැවසුවේ යාත්රාවේ ‘ක්ෂණික පිපිරීමක්’ සිදු වන්නට ඇතැයි තමන් විශ්වාස කරන බවයි.
සතිය මුලදී, කැනේඩියානු සෙවුම් ගුවන් යානාවලට මුහුද යට ශබ්ද ඇසෙන බව වාර්තා විය. මෙම ශබ්ද මොනවාද යන්න අපැහැදිලි වූ නමුත් අතර බලධාරීන් අනතුරු අඟවා තිබුණේ ඒවා ටයිටන් සමඟ සම්බන්ධ විය නොහැකි බවයි.
සබ්මැරීනයක් හා ටයිටන් අතර ඇති වෙනස?
ටයිටන් යනු සබ්මැරීනයක් නොව මුහුදු පත්ලේ ගිල්විය හැකි සබ්මැරිනයක් මෙන් එහෙත් වෙනස්කම් සහිත උප යානයකි. එය submarine ලෙස නොව submersible යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි.
සබ්මැරීනයක් සහ සබ්මර්සිබල් යානා අතර ඇති වෙනස නම් සබ්මැරීනයකට වරායකින් පිටව ගොස් නැවත වරායකට තනිවම පැමිණීමට තරම් බලයක් තිබීම බව එක්සත් ජනපද ජාතික සාගර හා වායුගෝලීය පරිපාලනය පවසයි.
එහෙත් සබ්මර්සිබල් යානයකට එලෙස තනිව ගමන් කළ නොහැකි ය. ඊට ගිල්විය හැකි සීමිත බලශක්ති සංචිත ඇති බැවින් එය මව් නෞකාවකින් අවශ්ය ස්ථානයකට ගොස් එහිදී සාගර පත්ල වෙත ‘දියත් කිරීම’ අවශ්ය වේ. එමෙන්ම කටයුතු අවසන් කොට මව් යානයට පැමිණ ඒ සමඟ නැවත පැමිණීමට සිදුවනු ඇත.
මෙම ගිල්විය හැකි යානය, ස්කූබා කිමිදුම්කරුවන් වැනි යැයි ඔබට සිතිය හැකිය. කිමිදුම්කරුවන් ගවේෂණය කළ හැකි සාගරයේ යම් ස්ථානයකට ගොස් ඇද දැමිය යුතුය. කිමිදුම්කරුවන් නැවත වරායකට ඒමට නම් ඔවුන් ගෙන එන නැවකට ආපසු පැමිණිය යුතුය. ගිල්විය හැකි යානය ද එලෙස ක්රියාත්මක වේ.
OceanGate සමාගමට අනුව ටයිටන්හි දිග මීටර් 6.7 ක්, එහි පළල මීටර් 2.8 ක් සහ උස මීටර් 2.5 ක් වේ. එහි මුළු බර කිලෝග්රෑම් 10,432 ක් වන අතර බර පැටවීමේ ධාරිතාව කිලෝග්රෑම් 685 දක්වා වේ. දිය යටදී එම යාත්රාව පැයට කිලෝමීටර් 5.5ක් පමණ උපරිම වේගයකට ගෙන යාමට හැකියාව ඇත.